GESCHIEDENIS VOOROP
Argentijnse tango vond haar oorsprong aan de oevers van de Rio de la Plata, in Buenos Aires (Argentinië) en Montevideo (Uruguay), op het einde van de 19e eeuw. De dans en muziek van zwarte slaven, seizoensarbeiders en immigranten uit Europa vermengden zich met die van de gaucho’s, Zuid-Amerikaanse cowboys, die naar de stad waren getrokken op zoek naar werk.
In de beginperiode van de tango (1890 – 1900) waren het vooral de mannen die samen bepaalde danspassen uitprobeerden of bedachten in wat dan bv. de canyengue genoemd werd. (De immigratie zorgde er namelijk voor dat er in die tijd meer mannen dan vrouwen waren.) De begeleiding op muziek was eerder beperkt: een of twee muzikanten met een gitaar, viool of fluit.
Het was aan het begin van de 20e eeuw dat de populariteit van de Argentijnse tango aanzwol. Het aantal mensen dat tango begon te dansen groeide en er kwamen muzikale ensembles en grote zalen waarin wel elke avond een milonga plaatsvond. Muziek werd toen altijd live uitgevoerd en het muziekensemble groeide uit tot een volwaardig orkest met meerdere muzikanten. In de gloriejaren van de Argentijnse tango, de jaren 1930 – 1950, deed zowat iedereen van de bevolking aan tango. De opkomst van de radio had hierbij een grote invloed. Toch duurde het een hele tijd eer de Argentijnse tango in Europa werd gedanst. Grote tegenstand kwam er vanuit de Kerk en de medische wereld. In sommige kringen vond men tango een ordinaire, vulgaire dans. Uiteindelijk werd er een “propere” vorm van de tango in heel Europa ingevoerd. En zo komt het dat er uit de Argentijnse tango ballroomtango ontstond.
Het duurde nog tot in de jaren 1970 eer de Argentijnse tango in haar oorspronkelijke vorm in Europa werd gedanst. Vandaag de dag is het een van de meest populaire dansen binnen dit continent en elk land is wel een aantal dansscholen, milonga’s, tangofestivals en -marathons rijker. Er ontstaat hierdoor een soort van “tango-toerisme”: dansers reizen van het ene naar het andere land om er naar milonga’s te gaan. Maestro’s uit Buenos Aires worden uitgenodigd om optredens, shows en workshops te geven, muziekensembles zijn de koning te rijk op de podia van de verschillende culturele centra, etc. Kortom, het kneusje van de dansgenres aan het begin van de 19e eeuw groeide uit tot een icoon in de 21e eeuw.
An beautiful example of an Argentine tango show by Roxana Suarez and Sebastian Achaval.
An good example of ballroom tango.
1/ ARGENTIJNSE TANGO
Een dans “in beweging”
Zoals eerder aangegeven, was het een combinatie van verschillende stijlen van muziek en dans die zich ontwikkelden in wat uiteindelijk leidde tot het ontstaan van de Argentijnse tango. Tot op de dag van vandaag evolueert de Argentijnse tango. Het is dus een dans die nog steeds niet “afgewerkt” is. Zowel de Argentijnse tango als de ballroomtango worden in Europa veel gedanst. Maar het is de Argentijnse tango die beschouwd wordt als de originele en oorspronkelijke dans.
Houding, embrace, abrazo
Improvisatie
Het belangrijkste aspect van de Argentijnse tango en waarmee het zich compleet distantieert van de ballroomtango is de improvisatie. De meeste andere dansen hebben voor zowel leider als volger figuren die in een bepaalde volgorde samen uitgevoerd worden. Het wordt zowaar een voorspelbare dans, een choreografie. Dat idee moet je volledig achterwege laten wanneer je aan Argentijnse tango begint.
Argentijnse tango is een non-verbale dialoog tussen leider en volger, waarbij fysische communicatie en lichaamscontact tussen de danspartners een belangrijke rol spelen. Argentijnse tango is leiden en volgen, aanvoelen en op bewegingen inspelen. En gaat er iets mis, loopt er een bepaalde leiding niet zoals gewenst, dan improviseer je daar als danspaar samen mee om weer verder te dansen.
Basiselementen, geen choreografie
Uiteraard is het wel zo dat wanneer je met lessen Argentijnse tango start, er figuren, structuren en houdingen worden geleerd. Weet dat elk van die aangeleerde bewegingen een andere richting, ritme of snelheid kan aannemen. De passen die je aangeleerd krijgt, dienen als een soort handleiding in de interactie tussen de danspartners. Bovendien is het zo dat er rustmomenten of pauzes in de dans kunnen ontstaan. Dat hangt volledig af van de muziek waarop je danst en hoe de leider die muziek interpreteert. Het is best mogelijk dat hij of zij er geïnspireerd raakt om op de melodie of de zang van het muziekstuk te dansen en dus niet op bv. de maat van de muziek. Dat is de keuze van de leider. Alles draait dus om aanvoelen en aansluiten op wat je danspartner doet. Maar als volger heb je ook een hele mooie taak: wanneer de leider de tijd neemt in de muziek en een soort van pauze inlast, kan jij als volger improviseren en een versiering (adorno) toevoegen.
Er zijn dus wel een aantal basiselementen die je bij Argentijnse tango onder de knie moet hebben om die te kunnen dansen. Anderzijds is het heel erg leuk te weten dat je je vrij mag voelen wanneer je die zal dansen. In tegenstelling tot ballroomtango zijn er geen echte regels over hoe je de voeten moet afrollen en wat nu de juiste houding moet zijn. Bovendien is de embrace eerder ontspannen en flexibel. Zo ontwikkel je een eigen stijl en hoef je de gestandardiseerde danspassen, zoals bij ballroomtango het geval is, niet in dezelfde, aangeleerde volgorde, te dansen. Hierdoor is het dus heel moeilijk om Argentijnse tango te “jureren”. Bijgevolg worden er weinig officiële competities georganiseerd.
Verschillende stijlen
Zoals eerder aangegeven is de Argentijnse tango doorheen de geschiedenis geëvolueerd en veranderd. Hierdoor kunnen we vandaag spreken over een zestal zeer kenmerkende dansstijlen binnen de Argentijnse tango. Allemaal zijn ze zeer kenmerkend geweest voor de geschiedenis en evolutie van deze dans. Het gaat onder andere over deze stijlen: Canyengue, Orillero, Milonguero, Tango Salon, Tango Fantasia en Tango Nuevo.
In een ander artikel op deze blogpost proberen we de kenmerken van elk van deze stijlen zo goed mogelijk uit te leggen.
2/ BALLROOMTANGO
Ontstaan
Ballroomtango ontstond uit de Argentijnse tango zoals die afkomstig was uit La Boca in Buenos Aires, maar werd als een gepoleiste versie in Europa geïntroduceerd. Deze versie werd minder sensueel en meer gestilleerd gedanst. Het was de introductie ervan in Hollywoodfilms dat deze dans aan populariteit deed winnen. Onder Engelse invloed werd ballroomtango gestandardiseerd en tot een compititiedans gemaakt. Ballroomtango is een stijl binnen de vijf ballroom(standaard)dansen. Hoewel afgeleid van de Argentijnse tango en beide dansen enige gelijkennisen hebben, zijn ze verschillend zowel van karakter als van muziek.
Muziek
In tegenstelling tot de oorspronkelijke tango bezit de muziek in ballroomtango een “strikt tempo” van ongeveer 31 tot 33 maten per minuut. Daardoor krijgt deze een minder sensueel karakter. De strakke, staccato-bewegingen of accenten, die de dame met haar hoofd maakt op bepaalde stukken in de muziek, zijn kenmerkend voor de ballroomtango.
Danshouding
De houding bij de ballroomtango is ook helemaal anders dan bij de Argentijnse tango. In ballroomtango wordt gedanst met lichtgebogen knieën en een open frame in de armen. Er is ruimte tussen de bovenlichamen van de danspartners. Het lijkt alsof beide partners samen de letter “V” vormen. De leiding wordt gegeven vanuit het heupgewricht en met een strakke houding in de armen.
De ballroomtango-houding, zie: https://en.wikipedia.org/wiki/Ballroom_tango
Twee stromingen
Ballroomtango splitse zich af van haar originele Argentijnse roots door Europese en Amerikaanse invloeden in de stijl en uitvoering toe te staan. Bovendien was het “Hollywood-effect” alsook het competitieve aspect een zeer grote invloed op de evolutie van deze dansstijl. Binnen de ballroomtango zijn er daardoor ook weer andere stromingen ontstaan: “American style” en “International Style”. Het is vooral deze laatste vorm, onder invloed van de Engelsen, die in een competitieverband en wereldwijd beoefend wordt. Een handboek met gestandardiseerde bewegingen, voet- en armtechnieken, etc. laat een jury toe om op een objectieve manier de deelnemers te beoordelen en tot kampioenen te benoemen.
VIDEO Tango Professional Ballroom Final International Championships 2019 DSI TV
CONCLUSIE
Het is een feit: Argentijnse tango en ballroomtango zijn verschillend, maar ze kennen ook heel wat gelijkenissen. Ze delen een gelijke geschiedenis, maar splitsen zich dan op een bepaald moment af. In allebei de dansstromen, leer je figuren aan met een danspartner. De ene dansstroom legt deze structuren vast in een soort van handboek, zorgt ervoor dat hierin competitief kan gedanst worden, is gestilleerd en heeft een andere muziekvorm. Bij de andere is het een complete dansimprovisatie, met de keuzevrijheid naargelang men liever op de melodie of het ritme van de muziek danst. Allebei deze tango-vormen spreken van een bepaalde omarming en lichaamshouding, maar net daarin zijn ze evenzo ook verschillend. En voor allebei geldt: de geschiedenis en evolutie creëert onderling nog verschillende andere dansstijlen binnenin hun eigen genre.
Welke keuze je ook maakt om de ene of andere tango te leren, voorkennis van een van beide dansvormen is niet noodzakelijk een voordeel.
De ervaring van BE-TANGO, waar uitsluitend Argentijnse tango aangeleerd wordt, is dat mensen met ballroomtango-ervaring, heel erg snel zijn met het aanleren van de stappen en structuren. Het vergt daarentegen heel wat training en zelfdiscipline om de houding, ingesteldheid en zelfs de interpretatie van de muziek, zoals men dat gewend was uit de ballroomtango, te veranderen. Bovendien is Argentijnse tango een improvisatiedans, waarbij niets van de aangeleerde passen in een bepaalde volgorde moet gedanst worden. Met andere woorden: er is niets vastgelegd in een handboek, er is alleen de zekerheid dat de ene danspartner de andere over de dansvloer leidt. En hoe hij of zij dat doet is geheel zijn of haar keuze, met zijn of haar interpretatie van de muziek op dat moment.
* * *
Bronnen:
Wikipedia & Tango-info (http://argentijnse-tango.allerbest.nl/).
